Yazan: Avukat Doruk Ayar (İzmir Barosu)<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">GirişFacebook’un ismini Meta olarak değiştirmesiyle başlayan ve Facebook CEO’su Mark Zuckerberg’in öncülük ettiği Metaverse serüveni, bilişim dünyasında son zamanların en çok konuşulan olayı oldu. Basında neredeyse her gün, içinde Metaverse’ün geçtiği bir haber görüyoruz; “Metaverse’te düğün yaptılar”, “Metaverse evreninde arsa satılıyor”,&nbsp;“Metaverse konserleri başladı”. Peki gerçekten bu gördüklerimizin Metaverse’le bir ilgisi var mı?Öncelikle, Metaverse denilen kavram nedir, ona bir bakalım. Teknik tabir olarak bakarsak, evvelemirde bir sanal evrenden bahsediyor olmamız lazım. Bu sanal evren öyle bir evren olmalı ki, mevcut kullandığımız internetin yerine geçebilmeli. Bu da ne demek; insanlar kendi avatarlarıyla o evrene bağlanabilmenin yanında, o evrende kendilerine alanlar edinebilmeli. Basit olarak düşüneceksek, nasıl bir internet sitesine sahip olabiliyor ve onun üzerinde istediğimiz gibi değişiklik yapabiliyorsak, benzer bir sisteme Meta evreninde de sahip olabilmeliyiz.Metaverse’ün günümüzde bu kadar popü- lerleşmesinin sebeplerinin başında Web3 (nam-ı diğer Web 3.0)&nbsp;tartışmaları geliyor. Merkezi olmayan ve blockchain teknolojilerine dayalı yeni bir web hayali olarak konuşulan Web3, özellikle kripto para taraftarlarının büyük ilgisini çekiyor. Kullanıcıların çoğunun hala tepkisel yaklaştığı NFT, kripto para&nbsp;teknolojilerinden destek alan Web3, merkezi olmayan bir finans modeli öngörüyor. Yani, sunuculara ihtiyaç duymadan, doğrudan üreticiye ulaşabildiğimiz, aracıları ortadan kaldıran bir sistem hayali var. Metaverse de aslında altyapı olarak bunu kullanacak.Bilimkurgu filmlerinden tanıdığımız sanal evren fikri, avatar denilen görsel ve 3D profilleriniz ile bu evrende serbestçe içeriklere, üreticilere ulaşabildiğiniz ve doğrudan onlarla etkileşime geçebildiğiniz bir model. Tabii, bunun için neye ihtiyacımız olduğunu doğru değerlendirmemiz lazım. Öncelikle bütün platformları bir arada tutan bir web modeline gerek duyuyoruz. Daha sonra, bizi bu 3D sanal ortamda var edebilecek donanımlara sahip olmamız gerekiyor.Bize Metaverse olarak sundukları bu sistemlerin, çok ciddi güvenlik sorunları da yaratacağı şimdiden belli oluyor. En basitinden, mevcut teknolojilerde bile taciz ve zorbalık sıkça karşımıza çıkarken, bu yeni “evrende”&nbsp;bunun çok daha kontrolsüz ve müdahaleye kapalı olacağı tahmin ediliyor. Bunun yanında, özellikle çocukların da bu evrene kolayca ulaşabileceği göz önüne alındığında, oluşabilecek sorunlar bütün ebeveynleri korkutacaktır.Bir diğer konu da, bu yeni ortamın yaratacağı takip edilememezlik nedeniyle, suç unsuru taşıyan içeriğin hızla artacağı. Bugün deepweb içerisinde gördüğümüz ve küresel boyutta mücadele edilmeye uğraşılan çocuk pornosu, uyuşturucu ve silah satışı gibi ağır suçların, kripto paralar ve merkeze bağlılığın kalkması nedeniyle zaten zorlaşan takibi artık imkansız hale gelecek.Bireysel boyuta indirgeyecek olursak, bugün bile kişisel verilerimizin, tüm önlemlere rağmen sıkça saldırıya uğradığı bir ortamdan, oldukça savunmasız bir başka ortama geçileceği düşünülürse, verilerimizin müdahaleye açık kalacağı, ciddi boyutta risklerin oluşacağı da öngörülebilir.Bu tip güvenlik sıkıntıları dikkate alındığında, Metaverse olarak adlandırdıkları sistemlere tereddütle yaklaşanların sayısının neden az olmadığı kolayca anlaşılabiliyor.Peki bugün bize Metaverse olarak sunulan sistem nedir? Tamamen kripto para piyasasını canlandırmak için yapılmış sahte hareketler. Onlarca yıldız MMO (Massively Multiplayer Online Games)&nbsp;oyunlarını deneyimleyenler, bugün karşımıza Metaverse&nbsp;olarak sunulan şeyin büyük bir aldatmaca ve pazarlama&nbsp;politikası olduğunu düşünüyor. Binlerce kişi aynı anda, birlikte oyun oynadığı MMO'larda, Metaverse altında sundukları konserler, düğünler, ticaret, toplantılar vs. aklınıza gelebilecek her şey zaten yapıldı. Üzgünüm, bunların hiçbirisi de Metaverse değil. Size sunulan ve özellikle sosyal medya ünlüleri tarafından sürekli göklere çıkartılan bu teknoloji, sıradan bir oyun teknolojisinden öte değil. Herhangi bir MMO oyunu alın, içine bir de VR gözlükleri katın; alın size Metaverse.Dünyanın en büyük oyun platformu&nbsp;Steam'in şirketi Valve'in CEO'su Gabe Newell, bu konuda konuşan insanların büyük çoğunluğunun ne hakkında konuştuklarını bilmediği ve "görüşünüşe göre hayatlarında hiç MMO oynamadıklarını" söyledi. Karakter özelleştirme, başka karakterle etkileşime girebilme gibi özelliklerin on yıldan fazladır oyunlarda yer aldığını belirten Newell, bu tarz konuların dolandırıcılık olduğunu ileri sürüyor.Nitekim, MMO oyunlarının çıkışından bu yana, bugün Metaverse adı altında bize vaat edilen, hatta bu vaatleri yapanların aklına bile gelmeyecek şeylerin çoktan yapıldığı bir gerçek. Oyunda ilk düğünün, 90’ların sonlarında Ultima Online adlı oyunda yapıldığı, 2006 yılında ilk sanal konserin Duran Duran tarafından Second Life isimli oyunda yapıldığı, sanal sanat galerinin ilk defa 90’lı yıllarda karşımıza çıktığı düşünüldüğünde, bugün Metaverse üzerinden konuşulanların çoktan internet tarihinde yer almış, yenilikten uzak fikirler olduğunu söyleyebiliriz.Oyun dünyasından uzak yaşayan ama teknolojiye ilgi duyan kitlenin tüm bu deneyimleri yenilik olarak karşımıza çıkartması, teknolojinin video oyun sektörünü bugüne kadar ne kadar dışladığının da ayrı bir göstergesi.Bir örnek verecek olursam; 2022 yılına henüz girerken teknoloji ile ilgilenen ünlü bir Türk iş adamının, Twitter üzerinden katıldığı&nbsp;“kapalı oturum” online yılbaşı etkinliğini “Metaverse’de ilk yılbaşı deneyimi” olarak paylaşması, oyun sektöründe dalga konusu oldu.Gelelim işin hukuki boyutunaMetaverse, blokchain ve NFT’ler hukuki boyut açısından bir bütün olarak ele alın- malıdır. Uçsuz bucaksız, sınırları olmayan bir pazarda yapılacak tüm satışların yasal olarak ne kadar korunmasız olacağı, zaten tahmin ediliyor. NFT dediğimiz “Non-fungible Token”, yani “değiştirilmesi mümkün olmayan para” bugün oldukça popüler durumda. Ünlülerden, sanatçılara herkes bu işin bir yerinden tutmak istiyor. Kripto para ile alınıp satılan bu tokenlar yalnızca size ait, türünün tek örneği dijital varlıklar olarak nitelendiriyor. Tabii, dolayısıyla bir ürünü NFT’ye çevirip sattığınız zaman, bu “malın” mülkiyetinin satın alan kişiye geçmesi gerekiyor.Uluslararası hukuk firması Reed Smith’e göre, Metaverse’de yer alan “mülkiyet” kavramı sadece lisanslama, lisans sahibi olma şeklinde bir mülkiyet. Malın gerçek mülkiyeti, her halükarda, NFT'yi satan malikte kalıyor. Dolayısıyla bu malı gerçek anlamda satmak isteyen kişi, asıl malikin rızası olmadan malı satamayacaktır.&nbsp;Dolayısıyla bu malı gerçek anlamda satmak isteyen kişi, asıl malikin rızası olmadan satamayacaktır. Bugün yüzlercesi satılan Metaverse arsalarına değinecek olursak, bu arsaların gerçek anlamda hiçbir karşılığı olmadığını söyleyebiliriz. Aldığınız arazi, sadece bir sitede yer alan “arsanın sahibi bilmem kim”&nbsp;yazısından ibaret kalacaktır.Buna, yıllardır bazı sitelerde gökteki yıldızların satılmasını örnek verebiliriz. Satın aldığınız arsa üzerinde gerçek dünyada bir yetkiniz olmadığı gibi, Metaverse kavramında bir arsa mantığının çalışmayacağını, Metaverse’ün gerçek dünyadaki gibi fiziksel bir harita kullanmadığını söylememiz gerekir.Metaverse&nbsp;üzerinden satın aldığınız herhangi bir şey, fiziksel dünyadaki kanunlara tabi olmayacağından, alıcıyı veya satıcıyı koruyacak kanunlardan da bağımsız olacaktır. Diyelim ki, burada fiziksel bir malı satın aldınız, ancak bu kişi size malı göndermiyor; ne yapacaksınız? Kaynaktan bağımsız olacağı için, hangi ülkenin hukuk sistemine başvuracaksınız? İşte, bizi bu tarz sorunlar bekliyor olacak.&nbsp;Bir başka konu da, bir kişinin avatarıyla yaptığı etkileşimlerin suç unsuru yaratıp yaratmayacağı sorunsalı. Suç olduğu düşünülen veya gerçek dünyada suç kabul edilen hareketlere ceza hukukunu uygulayabilecek miyiz? Örneğin, bir kişinin avatarı, başka bir kişinin avatarına cinsel tacizde bulunursa, ne yapacağız?&nbsp;Savcılığa suç duyurusunda mı bulunacağız? Kişinin avatarına hukuki bir kişilik yükleyebilecek miyiz? O avatarın arkasındaki kişinin kim olduğunu nasıl çözeceğiz? Kısıtlamalardan ve kaynaktan bağımsız bir evren yaratırken, bu tarz hukuki sorunların karşımıza çokça çıkacağını tahmin etmek gerekir. Bunun risklerini de aynı şekilde göz önüne almalıyız.Kripto paraların, NFT’lerin havalarda uçuştuğu bir dönemde, tüm bu hareketleri “piyasayı canlandırma” olarak nitelendirmek lazım. Sonuçta, bu paraların el değiştirmesi, birilerinin zengin olması gerekiyor. Blockchain ve NFT’lerin geleceği hala belirsizken, çok da her yazılan, çizilene inanmamak lazım. Mutlaka birileri bu işlerden büyük paraları kazanacak, birileri de kaybedecek. Yine de, siz siz olun, kendisini “teknoloji gurusu” adı altında tanıtanlara inanarak, gidip de “Metaverse’den” arsa almayın. İmar planı çıkmaz, içinden yol geçer, uğraşır durursunuz.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Av. Doruk Ayar, Atılım Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olduktan sonra önce Ankara, sonra da İzmir’de avukatlık faaliyetleri yürütmüş ve hala yürütmekte olmasının yanında, The Pack Studios adlı bir bilgisayar oyun şirketinin kurucu or- taklarındandır.The Pack Studios, oyunlara tutkuyla bağlı beş arkadaştan oluşan ve İzmir DEPARK’ta yer alan bir bilgisayar oyunu geliştiricisidir. 2021 yılında kurulan ve ilk oyunu Ephesus’u yayınlayan The Pack, halihazırda iki bilgisayar oyunu ve çeşitli VR projeleri geliştirmektedir. &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;&nbsp;Ekibin ilk oyunu Ephesus, erken erişim oyunu olarak Steam platformunda yer al- makta ve yakın bir zamanda tam sürüm olarak oyuncularla buluşmaya hazırlan- maktadır. Antik Roma'da, M.Ö. 100 yılında sıradan bir Roma vatandaşının hayatını konu alan ve hayatta kalma – macera tarzında geliştirilen oyun çeşitli mecralarda üç ayrı ödüle de sahiptir.

Üstad Dergi

The Pack Studios

Gerçek Metaverse Bu Değil!

CHP İzmir milletvekili Sevda Erdan Kılıç, TİP İstanbul milletvekili Sera Kadıgil ve Halkın Kurtuluş Partisi avukatları, Cumhurbaşkanı Erdoğan hakkında Gezi eylemlerine katılan vatandaşlara yönelik kullandığı "çürük ve sürtük" ifadeleri dolayısıyla suç duyurusunda bulundu. Suç duyurularında Erdoğan'ın "hakaret" ve "halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama" suçlarını işlediği öne sürüldü.&nbsp;Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü, "Erdoğan'ın kadınları hedef alarak sarf ettiği ‘sürtük’ sözü nedeniyle" &nbsp;yarın suç duyurusunda bulunacaklarını açıkladı.&nbsp;İzmir Barosu da "Meclis çatısı altında alenen küfür edebilecek bir seviye, Türkiye Cumhuriyeti'nin demokrasi geleneğinin tek adam yönetimi altında ne denli zedelenebileceğini tüm toplumumuza göstermiş durumdadır." ifadelerine yer verilen bir açıklama yayımladı. Baro, 7 Haziran'da suç duyurusunda bulunulacağını duyurdu.Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyesi İlhan Taşcı da konuyu RTÜK gündemine taşıdı. Taşcı, "Erdoğan’ın hakaret ve küfür içerikli kaba dil kullanımını canlı yayınlarda ve haber bültenlerinde ekrana taşıyarak 6112 sayılı kanunu ihlal eden medya hizmet sağlayıcılar hakkında" değerlendirme raporu hazırlatılmasını talep etti.&nbsp;Bir adım geriden:&nbsp;Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün AK Parti toplantısında Gezi protestolarına katılanlara yönelik "Düşünün Dolmabahçe Bezm-i alem Valide Sultan Camii'nin içinde bu eşkıyalar, bu teröristler bira şişeleriyle, bira kutularıyla adeta caminin içini pislemişti. Bunlar böyle. Bunlar çürük, bunlar sürtük" ifadelerini kullanmıştı.

Aposto Gündem

Erdoğan'ın Gezi protestolarına katılanlara yönelik kullandığı "çürük ve sürtük" ifadeleri tepki çekmeye devam ediyor. 

Günün gelişmesi: Cumhurbaşkanı Erdoğan hakkında suç duyuruları

• İzmir Barosu, Anayasa Mahkemesi'ni MHP lideri Devlet Bahçeli hakkında suç duyurusunda bulunmaya çağırdı. Baronun yayımladığı açıklamada Bahçeli'nin "devletin kurum ve organlarını aşağılama suçu işlediğine, yargının kendini savunması gerektiğine ve itibarına gölge düşürmeye çalışanlara yönelik duruş sergilemesinin önemine" değinildi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne demişti?&nbsp;Bahçeli, "AYM nerede bir hain varsa onlarla yan yanadır." ifadelerini kullanmıştı. </li></ul>

• Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) Başkanı Süleyman Arslan, TBMM’deki sunumunda, nikahsız beraberlikler hakkında “sapkın ilişkiler” nitelemesinde <a fr-original-style="" href="https://www.evrensel.net/haber/433908/tihek-baskani-cocuk-yasta-evliligi-savundu-kadina-yonelik-siddet-demeyelim-dedi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bulundu</a>. Arslan ayrıca, kadına yönelik şiddetin erkeklerin birbirine karşı olan şiddetinden farksız olduğunu savundu ve "15 yaşındaki çocukların nikahının suç olmasının insan hakkı ihlali olduğunu" iddia etti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Detaylar:&nbsp;İzmir Barosu tarafından, çocuk yaşta evliliği savunan TİHEK Başkanı Süleyman Arslan'a istifa çağrısı yapıldı. Yapılan açıklamada, "Yurttaşlardan derhal özür dilemeli, çağ dışı anlayışlarınızı da alıp kamusal alanı terk etmelisiniz." ifadelerine yer verildi.</li></ul>• Sekizinci videosunu yayınlayan Sedat Peker, Suriye'ye yönelik düzenlediği yardım konvoyu aracılığıyla, askeri danışmanlık şirketi <a fr-original-style="" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/SADAT" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">SADAT</a> tarafından cihatçı terör örgütü <a fr-original-style="" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/El-Nusra_Cephesi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">El-Nusra</a>'ya silah, araç ve mühimmat yollandığını öne sürdü.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden:&nbsp;Bir üst düzey devlet yetkilisine dayandırdığı haberde Bloomberg, "AKP kamuoyunun söz konusu yolsuzluk iddialarından rahatsız olduğunu ve MHP ile bağları zedeleyecek olsa bile Sedat Peker'in iddialarının kapsamlı şekilde soruşturulmasının talep edildiğini" öne <a fr-original-style="" href="https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-05-26/erdogan-supports-interior-minister-against-corruption-claims" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sürdü</a>.</li></ul>• Polonya Savunma Bakanlığı, Türkiye'den 24 adet silahlı insansız hava aracı (SİHA) satın alacaklarını duyurdu. Böylece Polonya, Türkiye'den SİHA satın alan ilk NATO üyesi ülke <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-57218776" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">oldu</a>.• Türk-İş'in araştırmasına göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı, nâm-ı diğer açlık sınırı 2.830 liraya çıkarken, henüz daha yıl başında zamlanan asgari ücretin (2.825 lira) üstünde <a fr-original-style="" href="https://www.bloomberght.com/turk-is-dort-kisilik-ailenin-aylik-gida-harcamasi-2-83017-tl-2280957" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gerçekleşti</a>.• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 32. Finansal İstikrar Raporu'nda ilk kez iklim değişikliğinden kaynaklanan finansal riskler ve çevreci finans konusunda bir çalışma yayımladı. Raporda “İklim değişikliği, uluslararası finansal kuruluşlarca finansal sistem için çeşitli riskler barındıran yapısal bir sorun olarak ele alınmaktadır” sözleriyle belirtilirken, Avrupa Birliği’nin (AB) Avrupa Yeşil Mutabakatı isimli büyüme stratejisinden de <a fr-original-style="" href="https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/yayinlar/raporlar/finansal+istikrar+raporu/2021/sayi+32" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bahsediliyor</a>.• Türkiye İş Bankası, Blockchain teknolojisini kullanarak dış ticarete aracılık eden ve dış ticarette ödeme garantisi veren ilk Türk bankası <a fr-original-style="" href="https://www.isbank.com.tr/bankamizi-taniyin/is-bankasindan-blockchain-teknolojisi-ile-dis-ticarette-bir-ilk-daha" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">oldu</a>.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Detaylar:&nbsp;İşlem kapsamında, Şişecam tarafından Almanya’da faaliyet gösteren Kuraray GmbH’dan yapılması planlanan ithalata ilişkin sipariş, Marco Polo platformu üzerinde bir <a fr-original-style="" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ak%C4%B1ll%C4%B1_s%C3%B6zle%C5%9Fme" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">akıllı sözleşme</a> (smart contract) ile oluşturuldu. Tüm taraflarca sözleşmenin onaylanması üzerine İş Bankası, vadesinde ödeme yapma taahhüdü vererek işleme finansal garanti sağlamış ve böylece konvansiyonel yöntemlere göre çok daha kısa süre içinde ithalat süreci başlamış oldu.</li></ul>• 31 Mart 2019 seçimlerinin iptal edilmesinin ardından YSK üyelerine "alenen hakaret" ettiği gerekçesiyle, İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB)&nbsp;Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında "4 yıl 1 aya kadar hapis cezası" istemiyle iddianame <a fr-original-style="" href="https://www.bloomberght.com/imamoglu-na-ysk-uyelerine-hakaret-suclamasindan-hapis-istemi-2281067" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">hazırlandı</a>.• Fransa'da Claude Bernard Lyon-1 Üniversitesi’nde öğretim üyesi olan ve <a fr-original-style="" href="https://barisicinakademisyenler.net" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Barış için Akademisyenler</a> bildirisine imza attığı için "terör örgütü mensubu" olmakla suçlanan matematikçi Tuna Altınel'in; beraat etmesine rağmen Türkiye'den ayrılmasına izin verilmiyordu. İki yıl süren uzun bekleyişi nihayet sona eren Altınel, yurt dışına gidebilmek için pasaportuna <a fr-original-style="" href="https://www.gazeteduvar.com.tr/akademisyen-tuna-altinel-2-yil-sonra-pasaportuna-kavustu-haber-1523743" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kavuştu</a>.

Organize suç örgütü lideri olmak suçuyla aranan Sedat Peker'in iddiaları ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun açıklamaları dün de Türkiye'nin gündemindeydi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Son gelişmeler</h2><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">BBC'nin haberi:&nbsp;BBC Türkçe, üst düzey bir hükümet yetkilisine dayandırdığı <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-57229634" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">haberinde</a> İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun Sedat Peker'in evinin aranmasıyla ilgili "doğruları söylemediğini" iddia etti. Haberdeki kaynak, Peker'in Mehmet Ağar'ın Yalıkavak Marina'ya "çökmesiyle" ilgili iddialarını doğruladı ve Peker hakkında kırmızı bülten çıkarma sürecinin Interpol'de tıkandığını ifade etti.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aynı kaynak, Peker'in iddialarının AK Parti'de "ciddi bir kriz" yarattığını söyledi ve "partide herkesin Cumhurbaşkanı’nın takınacağı tutumu beklediğini; sürecin Soylu'nun istifasına ve Cumhur İttifakı'nın zorunlu koşullarının ortadan kalkmasına neden olabileceğini" belirtti.</li></ul></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Barolardan suç duyurusu: İzmir Barosu, "siyaset ve mafya arasındaki kirli ilişkilerin aydınlatılması ve faillerin cezalandırılması" istemiyle Sedat Peker, Süleyman Soylu, Mehmet Ağar, Tolga Ağar ve Erkam Yıldırım hakkında suç duyurusunda <a fr-original-style="" href="https://tr.euronews.com/2021/05/24/izmir-den-sonra-diyarbak-r-barosu-da-sedat-peker-in-iddialar-konusunda-suc-duyurusunda-bul" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bulundu</a>. Diyarbakır Barosu da 1990'lardaki faili meçhul cinayetlerin aydınlatılması için soruşturma yürütülmesini <a fr-original-style="" href="https://www.dw.com/tr/izmir-ve-diyarbak%C4%B1r-barolar%C4%B1ndan-pekerin-iddialar%C4%B1na-ili%C5%9Fkin-su%C3%A7-duyurusu/a-57640732" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">talep etti</a>.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yıldırım'ın açıklamaları: Oğlu Erkam Yıldırım, Sedat Peker tarafından Venezuela ile Türkiye arasında uyuşturucu rotası oluşturmakla suçlanan eski Başbakan Binali Yıldırım, ikinci açıklamasında "hakkını hukuki yoldan arayacağını" söyledi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">CHP'nin başvurusu: CHP milletvekilleri, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun “Sedat Peker’den 10 bin dolar alan” bir siyasetçi olduğunu yönündeki açıklamasının aydınlatılması için TBMM Başkanlığına başvuruda bulundu. Muhalefet partileri dün de Bakan Soylu'yu istifaya davet etti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tezcan'a soruşturma: Ankara JİTEM davasında eski İçişleri Bakanı Mehmet Ağar'ın da aralarında bulunduğu sanıklar hakkındaki beraat kararlarını bozan mahkeme heyetinin kişisel bilgilerini paylaşan Fatih Tezcan hakkında <a fr-original-style="" href="https://www.gazeteduvar.com.tr/fatih-tezcan-hakkinda-sorusturma-baslatildi-haber-1523234" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">soruşturma başlatıldı</a>.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Habertürk yayını</h2>Bakan Soylu, dün akşam katıldığı televizyon programında Peker'in iddialarını "saçma" olarak nitelendirdi ve ortada "kirli bir plan" olduğunu söyledi. Soylu,<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Peker'in geçmişte "akademisyenlerin kanıyla duş alacağım" demesinin hükümetin aleyhine olduğunu;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Feyzi İşbaşaran'ın darp edilmesiyle ve Hürriyet'in basılmasıyla ilgili bilgi sahibi olmadığını;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sedat Peker'in kardeşinin gözaltına alınma sebebinin ruhsatsız silah bulundurmak olduğunu; ancak aslında Kutlu Adalı soruşturmasından alınması gerektiğini;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kutlu Adalı cinayetiyle ilgili en ufak açık varsa hemen devreye girilmesi gerektiğini;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Peker'in yurt dışına çıkmasının hukuki sorumlusunun kendisi olmadığını söyledi.</li></ul>Soylu, Mehmet Ağar'ı 48 saat içinde Yalıkavak Marina'daki görevini devretmeye çağırdı ve istifa etmeyi düşünmediğini söyledi.Öte yandan Soylu, "10 bin dolar alan AK Partili kim?" sorusuna "Ben bir siyasetçi dedim partisini söylemedim. Ben işin bir parçasını söyledim. Biraz daha ötesi var. Savcıya gideceğim ve söyleyeceğim," cevabını verdi.Soylu, Hadi Özışık'ın kendisini hayal kırıklığına uğrattığına dair sözlerini tekrarladı; yazının başında bahsi geçen BBC Türkçe haberi sorulunca da BBC Türkçe'yi "dezenformasyon kanalı" olarak tanımladı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Peker'in iddiaları</h2>Canlı yayın boyunca Twitter'da aktif olan Peker, Soylu'nun kendisi hakkındaki tecavüz iddiasını yalanladı. Peker,<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"Soylu'nun Cumhurbaşkanı olacağı projeyi çöp ettiğini";</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kanla ilgili söylediği sözlerin "o dönemde hükümetin lehine olduğunu çünkü o zaman korku iklimi yaratmak gerektiğini";</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Soylu'nun kendisine çok yardım ettiğini ve kendisinden çok yardım istediğini;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Soylu'nun kendisi hakkındaki koruma kararını üç yıl boyunca uzattığını söyledi.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Diğer tepkiler</h2><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Af Örgütü:&nbsp;Uluslararası Af Örgütü, Bakan Soylu'nun yayında Türkiye'de işkence tespiti olmadığına dair sözlerine karşı "işkence, kötü muamele ve zorla kaybetme iddialarının olduğunu" <a fr-original-style="" href="https://t24.com.tr/haber/uluslararasi-af-orgutu-nden-turkiye-de-iskenceyle-ilgili-tespit-yok-diyen-soylu-ya-iskence-kotu-muamele-ve-zorla-kaybetme-iddialarimiz-var,954420" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açıkladı</a>.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Canan Kaftancıoğlu: CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu, yayında Bakan Soylu'nun tehdit olmadığı gerekçesiyle korumalarını kaldırdığı ifadelerine karşı "Yalancı! Madem tehdit yoktu (kendisinden daha büyük tehdit yok bu arada) öncesinde ne diye yakın ardından özel koruma statüsüne alınmışım?" cümlelerini paylaştı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gürsel Tekin:&nbsp;CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin Bakan Soylu'nun, Sedat Peker'le arasında ilişki olduğuna yönelik iddialarını yalanladı ve Soylu'nun "özür dilemek zorunda olduğunu" <a fr-original-style="" href="https://t24.com.tr/haber/chp-li-gursel-tekin-den-suleyman-soylu-ya-bu-iddialarin-tamami-iftiradir-ozur-dilemek-zorundadir,954422" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">söyledi</a>.</li></ul>

Peker'in iddiaları ve Soylu'nun yayını

<h2 style="text-align:justify;">Pandeminin gölgesinde göçmenler ve mülteciler</h2><a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.linkedin.com/in/ege-aky%C3%BCz-b21a3849/">Ege Akyüz</a>Kayıtsız göçmen yoğunluğunun ve göç yükünün fazla olduğu ülkeler, pandemiyle mücadelede büyük bir görev sırtlanıyor. Uluslararası Göç Örgütü'nün Göç Terimleri Sözlüğü'nde düzensiz göçmen, "yasadışı giriş, giriş koşullarının ihlali veya vizenin geçerlilik tarihinin sona ermesi yüzünden transit veya ev sahibi ülkede hukuki statüden yoksun kişi" olarak <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://publications.iom.int/system/files/pdf/iml31_turkish_2ndedition.pdf">tanımlanıyor.</a> Düzensiz göçmenler ve mülteciler hem Türkiye hem de diğer ev sahibi ülkelerde sağlık ve barınma hizmetlerine ulaşımda sıkıntı yaşıyor.<ul><li>Türkiye: Türkiye’ye girdiği henüz göç otoriteleri tarafından tanınmayan, kayıt altına alınmamış ve yakalandığı durumda geri gönderilme durumuyla karşılaşabilecek düzensiz göçmenler, sağlık ve barınma hizmetine ulaşmada eksiklik yaşabiliyor. Geçtiğimiz günlerde Türk-Alman Üniversitesi Göç ve Uyum Araştırmaları Merkezi müdürü Prof. Dr. Murat Erdoğan, Türkiye’de yakalanmış fakat henüz geri gönderilmemiş düzensiz göçmen sayısının 1 milyonun üzerinde olduğunu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.dw.com/tr/pandemi-d%C3%B6neminde-t%C3%BCrkiyede-g%C3%B6%C3%A7men-ve-m%C3%BClteciler/a-53098563">kaydetmiş;</a> İstanbul Barosu İnsan Hakları Merkezi Başkanı Tuğçe Duygu Köksal ise düzensiz göçmenlerin "idari gözetim korkusuyla hastaneye gitmek istemiyor olabilecekleri" olasılığından söz etmişti. Bu durum, kayıtsız oldukları gerekçesiyle maddi yardımlardan yararlanamayacak olan düzensiz göçmenlerin çalışmak zorunda kalarak hastalanma ve yayılıma katkıda bulunma ihtimalini de doğuruyor. İstanbul Barosu İnsan Hakları Merkezi konuyla ilgili kayıtsız göçmen mağduriyetinin giderilmesi amacıyla Sağlık Bakanlığı’na <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://twitter.com/istbaroihm/status/1245762085465870339">yönelttiği çağrıda,</a> herkesin eşit ve ücretsiz bir şekilde tedaviye erişiminin sağlanması gerektiğine dikkat çekiyor. Öte yandan İzmir Barosu Göç ve İltica Komisyonu’nun Harmandalı Geri Gönderme Merkezi’nde kalan göçmenler hakkında hazırladığı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.izmirbarosu.org.tr/HaberDetay/2025/izmir-harmandali-geri-gonderme-merkezi-korona-pandemisi-raporu">raporun sunuşunda</a>, 30 göçmen ve 1 güvenlik görevlisinin Covid-19 pozitif çıktığı belirtiliyor. Raporun içeriğinde rahatsızlanan kişilerin izole edilmediği, yeterli hijyen malzemelerinin sağlanmadığı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.izmirbarosu.org.tr/Upload/files/ggm-rapor.pdf">yer alıyor.</a> &nbsp;</li><li>Lübnan: İnsan Hakları İzleme Örgütü, Lübnan'da sokağa çıkma yasaklarının Lübnan vatandaşları için esnekken çoğunluğu Suriyeli mültecilerden oluşan göçmen grupları için daha sıkı olduğunu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.hrw.org/news/2020/04/02/lebanon-refugees-risk-covid-19-response">söylüyor</a>. Lübnan hükümeti 15 Mart itibarıyla mülteci kamplarından yapılan gereksiz giriş ve çıkışların güvenlik güçlerince kontrol edileceğini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2020/04/lebanon-syrian-palestinian-refugee-camps-coronavirus.html">bildirmişti</a>. Lübnan Sağlık Bakanı Hamad Hassan, Birleşmiş Milletler ve ilgili diğer kurumlarla iş birliği içinde çalışılacağını <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.i24news.tv/en/news/international/middle-east/1587832607-lebanon-palestinian-refugee-camp-sealed-after-covid-19-cases-confimed">açıkladı.</a> Filistinli mültecilere yardım amaçlı Lübnan hükümetiyle ortaklaşa çalışan BM Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı, Lübnan’daki mülteci kampında Suriye’den gelen Filistinli bir mültecinin Covid-19 test sonucunun pozitif çıktığını <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://tr.euronews.com/2020/04/22/koronavirus-testi-yap-lmayan-multeci-kamplar-risk-alt-nda-lubnan-daki-kampta-ilk-vaka">belirtti</a>. Mülteci kampları içinde dört yeni vakanın daha tespit edilmesiyle ülkenin doğusunda yer alan kampa giriş - çıkışlar <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.i24news.tv/en/news/international/middle-east/1587832607-lebanon-palestinian-refugee-camp-sealed-after-covid-19-cases-confimed">kısıtlandı.</a> &nbsp;</li><li>Yunanistan: Türkiye’nin sınır komşusu Yunanistan, alınan erken tedbirler neticesinde başarılı sayılabilecek bir süreç yürüterek 12 Mart'tan bu yana Covid-19 kaynaklı toplam 130 can kaybı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.worldometers.info/coronavirus/country/greece/">bildirdi.</a> Bu başarının darbe almasından endişe duyduğu söylenebilecek Yunanistan hükümetinin karantina tedbirlerini 4 Mayıs'a kadar sürdüreceğini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.ekathimerini.com/251945/article/ekathimerini/news/greece-extends-lockdown-until-may-4">açıklamasıyla</a> taşıma kapasitesinin aşıldığı kamplardan tahliye edilmesi beklenen mültecilerin tahliyesi de <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.infomigrants.net/en/post/24339/migrants-on-greek-islands-told-to-wait-as-greece-extends-lockdown">ertelenmiş oldu.</a> Bu durum, kalabalık kamplarda yaşayan özellikle hasta ve yaşlı mültecilerin sağlığını tehlikeye sokuyor. Alınan tedbirler dahilinde 21 Mart itibarıyla Yunanistan ana karasına, Yunan adalarından feribot seyahatleri <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://news.gtp.gr/2020/03/20/only-greek-island-residents-suppliers-allowed-travel-ferry/">sınırlandırılmıştı.</a> Bunun yanında Yunan adalarındaki yoğun bakım ünitelerinin yetersiz olduğu kayıtlara <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.eurozine.com/politics-of-abandonment/">geçti.</a> Midilli Adası’nda 6 adet yoğun bakım ünitesi bulunurken adada bulunan ve 2.757 kişi kapasiteli olduğu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://infocrisis.gov.gr/8383/national-situational-picture-regarding-the-islands-at-eastern-aegean-sea-30-3-2020/">bilinen</a> Moria mülteci kampında 18 binden fazla mülteci yaşıyor. Öte yandan Avrupa Birliği ülkelerinin bazıları, Yunanistan hükümetiyle mültecilerin yeniden yerleştirilmesi yönünde anlaşmaya vardı. Yunanistan sınırına giren 1600 refakatsiz mülteci çocuğun 12’si Lüksemburg’a, 47 tanesi ise Almanya’ya yerleştirilmek üzere <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.aljazeera.com/news/2020/04/greece-148-refugees-test-positive-covid-19-asymptomatic-200421134039733.html">gönderildi</a>. Avrupa Parlamentosu kamplardaki mültecilerin acil tahliyesi çağrısında bulunsa da <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.eurozine.com/politics-of-abandonment/">bazı yorumlara göre</a> Yunanistan hükümeti mültecilerin yerli halktan ayrıştırılması tutumunda ısrarcı görünüyor.</li></ul>

İzmir Barosu ile ilgili hikayeler